Şəbəkə avadanlıqları
Şəbəkə avadanlıqları, şəbəkənin qurulması, işləməsi və idarə edilməsi üçün istifadə olunan cihazlar və qurğulardır. Bu avadanlıqlar müxtəlif növ şəbəkələrin (LAN, WAN, WLAN və s.) qurulmasında və məlumatların ötürülməsində mühüm rol oynayır. Şəbəkə avadanlıqları həm ev, həm də böyük şirkət şəbəkələrinin işləməsi üçün vacibdir.
Aşağıda şəbəkə avadanlıqlarının əsas növləri və onların funksiyaları ilə bağlı məlumatlar verilmişdir:
1. Router (Marşrutlayıcı):
Funksiya: Routerlər bir və ya bir neçə şəbəkəni birləşdirir və şəbəkələr arasında məlumatların ötürülməsini təmin edir. Onlar şəbəkə trafikini yönləndirərək, məlumat paketlərinin təyin olunmuş yerə çatmasını təmin edir.
İstifadə: Evlərdə internet bağlantısını təmin etmək və ya ofislərdə bir neçə şəbəkəni birləşdirmək üçün geniş istifadə olunur.
Wi-Fi router: Simsiz bağlantı təmin edən routerlərdir. Bu routerlər həm simli, həm də simsiz cihazları şəbəkəyə qoşmağa imkan verir.
2. Switch (Sviç):
Funksiya: Switch-lər lokal şəbəkələrdə (LAN) müxtəlif cihazları bir-birinə bağlayır. Onlar məlumatları şəbəkədəki düzgün cihazlara yönləndirir və məlumat mübadiləsini optimallaşdırır.
İstifadə: Ofislər, məktəblər, şirkətlər kimi yerlərdə birdən çox cihazın (kompüter, printer və s.) bir şəbəkəyə qoşulması üçün istifadə olunur.
Managed switch və unmanaged switch: İdarə olunan switch-lər daha çox funksionallıq və təhlükəsizlik təmin edir, idarə olunmayan switch-lər isə daha sadədir və əsasən kiçik şəbəkələrdə istifadə olunur.
3. Modem:
Funksiya: Modemlər internet provayderinin (ISP) siqnallarını qəbul edib onları rəqəmsal siqnallara çevirir. Modem internet şəbəkəsinə qoşulma vasitəsidir və tez-tez routerlə birlikdə işləyir.
Növləri: ADSL modem, kabel modem və fiber-optik modem ən çox istifadə olunan növlərdir.
4. Access Point (Giriş Nöqtəsi):
Funksiya: Access point-lər (AP) simsiz şəbəkə yaratmaq və ya mövcud simsiz şəbəkənin əhatə dairəsini genişləndirmək üçün istifadə olunur. Bu cihazlar simsiz cihazların şəbəkəyə qoşulmasına imkan verir.
İstifadə: Böyük obyektlərdə, məsələn, otellər, ofislər və ticarət mərkəzlərində geniş simsiz əhatə dairəsi yaratmaq üçün istifadə olunur.
5. Firewall (Yanğın divarı):
Funksiya: Firewall şəbəkəni xarici təhdidlərdən və zərərli trafikin qarşısını almaq üçün istifadə olunur. O, şəbəkəyə daxil olan və çıxan məlumatları filtr edir və təhlükəsizlik təmin edir.
Növləri: Hardware (aparat) firewall-lar və software (proqram) firewall-lar mövcuddur.
6. Network Attached Storage (NAS) (Şəbəkəyə Qoşulan Yaddaş):
Funksiya: NAS cihazları məlumatların şəbəkədə saxlama funksiyasını yerinə yetirir. Bu, şəbəkədəki bütün istifadəçilərin birgə məlumatlara girişini təmin edir.
İstifadə: Böyük həcmli məlumatların saxlanması və paylanması üçün istifadə olunur. Evlərdə, kiçik və böyük müəssisələrdə məlumatların mərkəzləşdirilmiş şəkildə saxlanılması üçün idealdır.
7. PoE (Power over Ethernet) Injector:
Funksiya: PoE injector-lar Ethernet kabelləri vasitəsilə həm enerji, həm də məlumat ötürülməsi üçün istifadə olunur. Bu, xüsusilə IP kameralar, access point-lər və digər şəbəkə cihazları üçün enerji mənbəyi kimi istifadə olunur.
İstifadə: Kabel çəkilişlərini və enerjinin təmin olunmasını asanlaşdırır, əlavə enerji kabelləri çəkmədən şəbəkə cihazlarını quraşdırmağa imkan verir.
8. Gateway (Şlüz):
Funksiya: Şlüz müxtəlif şəbəkələri birləşdirən bir keçid kimi çıxış edir. Fərqli şəbəkə protokolları ilə işləyən şəbəkələri əlaqələndirir və məlumatların bir şəbəkədən digərinə ötürülməsinə imkan verir.
İstifadə: Adətən fərqli texnologiyalı şəbəkələrin bir-birinə qoşulması üçün istifadə olunur, məsələn, yerli şəbəkə (LAN) ilə geniş şəbəkə (WAN) arasında.
9. VPN Router:
Funksiya: Virtual Private Network (VPN) router-lər şəbəkə daxilində təhlükəsiz və şifrələnmiş bağlantı yaratmağa imkan verir. Bu, uzaqdan işləyən istifadəçilərin şirkət şəbəkəsinə təhlükəsiz şəkildə qoşulmasını təmin edir.
İstifadə: Məlumatların təhlükəsiz ötürülməsi tələb olunan ofislərdə və şirkətlərdə geniş istifadə olunur.
10. Patch Panel:
Funksiya: Patch panel şəbəkədə bir neçə kabeli birləşdirən mərkəzi bir nöqtədir. O, şəbəkənin idarə edilməsini asanlaşdırır və krossover kabellərin düzgün istiqamətlənməsinə kömək edir.
İstifadə: Böyük şirkətlərdə və məlumat mərkəzlərində şəbəkənin strukturlaşdırılmış şəkildə idarə olunmasını təmin edir.
Şəbəkə Avadanlıqlarının İstifadə Sahələri:
Evlərdə: İnternetə qoşulma, cihazlar arasında əlaqə qurmaq, oyun oynamaq və video yayım üçün əsas şəbəkə qurmaq məqsədilə.
Kiçik və Böyük Müəssisələrdə: İntranet qurmaq, təhlükəsiz məlumat mübadiləsi, işçilərin şəbəkəyə qoşulmasını təmin etmək və məlumatların saxlanmasını idarə etmək üçün.
Məlumat Mərkəzlərində: Serverləri və məlumatları geniş miqyasda idarə etmək və saxlanması üçün şəbəkənin optimallaşdırılması.
Şəbəkə avadanlıqları şəbəkənin düzgün işləməsi və təhlükəsizlik tələblərinin təmin olunmasında əhəmiyyətli rol oynayır. Hər bir avadanlığın düzgün seçilməsi və konfiqurasiyası, şəbəkənin səmərəli və sabit işləməsini təmin edir.
